Altcoin’ler ne zaman yükselecek?

Dostlarım hepinize merhabalar. X’teki çabucak her tweet’imin altına aldığım bir soru var: “Bu altcoin’lere ne olacak, ne vakit yükselecek?”

Dostlarım altcoin’lerin yazgısı teknik tahlile ve çizgilere değil, ABD’de enflasyonun bahtına bağlı.

Enflasyon düşmeli ki faizler insin, faizler inmeli ki – çok basitçe ve başınızı karıştırmadan – para bollaşsın ve hepinizin beklediği boğa yaşansın.

Yani “Altcoin’ler ne vakit yükselecek?” sorusu çizgilerle değil, iktisadın döngüleriyle cevaplanacak bir soru.

Peki nedir bu döngüler?

Ekonomi üç temel gösterge tarafından yönetilir: Paranın ölçüsü, enflasyon ve faizler.

Bu üç gösterge merkez bankalarının müdahale ettiği ve piyasaların iniş çıkışlarını belirlediğimiz ana ögeler. Yani gerçek vakitte hakikat atılımlar yaparsak, piyasada ne varsa onu yakalayabilir, kârımızı koruyabiliriz. Yahut altcoin’ler ve piyasaya ne vakit yükseleceğini ve düşeceğini bu göstergelerle anlayabiliriz.

Bu yazımda her bir göstergenin ne işe yaradığını, kriz periyotlarında nasıl tesirli olduğunu ve en nihayetinde S&P 500 ile Bitcoin üzere iki kıymetli varlığın bu döngülerden nasıl etkilendiğini örneklerle açıklayacağım. Daha sonra ise altcoin’lerde ne vakit yükselme bekliyorum onu söyleyeceğim. Lütfen her kısmı dikkatle okuyun.

Paranın miktarı

Öncelikle paranın ölçüsüne bakalım. Merkez bankalarının elinde tuttuğu, iktisada taraf verme gücü olan en değerli araçlardan biri para basmaktır.

Para basımı ve çekilmesi:

Parasal genişleme: Ekonomi berbat günler geçiriyorsa, merkez bankaları piyasaya yeni para sürerek ekonomiyi canlandırmaya çalışır. Bu, borsaların yükselmesi, işsizliğin düşmesi ve insanların cebindeki toplam paranın artması üzere olumlu tesirler yaratır.
Parasal sıkılaşma: Tam karşıtı durumda, iktisat çok ısındığında yahut enflasyon tehlikesi hissettiğinde piyasadan para çekilir. Bu durum, para ölçüsünü azaltarak, enflasyonun denetim altına alınmasını sağlar.

Örneklerle anlatım:

2008 mortgage krizi & COVID süreci: 2008’de mortgage krizinin akabinde ve COVID salgını sırasında ABD Merkez Bankası (Fed) ekonomiyi kurtarmak için devasa para basımına gitti. Buna karşılık, 2017 ve 2022 üzere devirlerde para çekme süreçleriyle piyasaları dengelemeye çalıştık.

Bu biçimde, para basımının ve para çekmenin iktisadın genel aktivitesinde direkt tesiri olduğunu söyleyebiliriz. Yani para ölçüsünü yönetmek, ekonomiyi ayağa kaldırmak ya da soğutmak için en değerli araçlarımızdan biri.

Enflasyon – fiyatların süratle yükselmesi

Bir öteki temel gösterge ise enflasyon. Hasılı enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının ne kadar arttığını gösterir. İşin püf noktası, para basımının enflasyonu tetikleyebilmesidir. Nasıl mı?

Temel dinamikler:

Para basarsan, enflasyon artar: İktisada fazla para girerse, tüketici talebi artar. Bu da mal ve hizmetlerin fiyatlarını üst çeker.
Enflasyonun ziyanları: Artan enflasyon bilhassa hane halkının alım gücünü düşürür. Yani, cebimizdeki paranın pahası azalır.

Müdahale usulleri:

Faiz artırımı ve para çekme: Enflasyonun denetim altına alınması için merkez bankaları faizleri yükseltir yahut piyasadan para çekmeye masraf. Böylelikle, çok talep yavaşlatılır ve fiyatlar istikrara kavuşmaya çalışır.

Gerçek hayattan örnek:

2008 Sonrası ve COVID Süreci: 2008’de basılan paranın akabinde enflasyon yükseldi, COVID sonrası da misal bir durum yaşandı. Bu yüzden, Fed birinci evvel faizleri düşürerek ekonomiyi canlandırmaya çalıştı, sonra enflasyonun denetimi için faizleri artırdı.

Özetle, enflasyon, iktisadın “ısı göstergesi” üzeredir. Yani iktisatta ne kadar para varsa, enflasyon da o oranda yükselir. Bu yüzden merkez bankaları enflasyonu denetim etmek için titizlikle müdahale eder.

Faizler – paranın maliyeti

Üçüncü temel gösterge ise faizlerdir. Faiz, paranın maliyeti yani borçlanmanın bedelidir. Faiz oranlarındaki değişiklikler ekonomik büyüme ve yatırım üzerinde direkt tesirli.

Faizlerin rolü:

Düşük faiz, kolay borçlanma: Faiz oranları düştüğünde, şirketler ve bireyler daha ucuza kredi kullanarak yatırımlarını artırır. Bu, ekonomik büyüme ve istihdamın artmasına neden olur.
Yüksek faiz, yavaşlama: Tam aksisi durumda faizlerin yükselmesi borçlanmayı değerli hale getirir, yatırım ve tüketim yavaşlar. Bu da ekonomiyi soğutma tesiri yaratır.

Kriz vakitlerinde faiz siyasetleri:

2008 ve COVID Devirleri: Mortgage krizi sonrası ve COVID devrinde, ekonomik sakinliği önlemek için Fed faizleri düşürmüş; fakat enflasyon yükselince bu politikayı değiştirip faizleri artırmıştır.

Piyasa üzerindeki tesiri:

Faizlerin düşmesi piyasada kolay kredi şartları yarattığı için S&P 500 üzere pay senedi endeksleri yükselirken, faizlerin yükselmesi piyasayı yavaşlatır ve düşüşe neden olabilir.

Kısacası, faiz oranları iktisadın hem can damarı hem de istikrar ögesi üzeredir. Faizlerin denetimi, ekonomik büyüme ile enflasyon ortasında ince bir istikrar kurmak için hayati değer taşır.

Piyasalar: S&P 500 ve Bitcoin’in döngülerle dansı

Şimdi, üstte incelediğimiz üç temel gösterge ile piyasaların nasıl etkilendiğine bakalım. Hem klâsik finans piyasası S&P 500 hem de Bitcoin’in nasıl etkilendiğini ele alacağım.

S&P 500 – Klasik piyasanın nabzı

Kriz periyotlarında başlangıç:

2007 ortasında mortgage krizi patlak verince piyasalar düşmeye başladı. Bu düşüş, Fed’in faizleri düşürme atılımına yol açtı.
Lehman Brothers’ın 2008’de batması piyasaların yeterlice sarsılmasına neden oldu. Para basımına geçilse de müdahale biraz geç kaldı.

Toparlanma süreci:

2009 Şubat’ında devasa bir para basımı gerçekleşti ve S&P 500 toparlanmaya başladı. Yani, piyasada çokça para olduğu sürece endeks yükselme eğilimine girdi.
Ancak para basımı enflasyonu da yükseltince Fed 2015 sonrasında faizleri artırmaya başladı. Bu devir boyunca S&P 500 ya yatay seyretti ya da düştü.

Siyasi ve ekonomik faktörlerin tesiri:

S&P 500’ün düşüşü seçim öncesi siyasi baskıları beraberinde getirdi. Kimi periyotlarda siyasi müdahaleler de para basımına istikamet vererek piyasaların toparlanmasına neden oldu.
COVID krizinde evvel faiz indirimi ve para basımıyla desteklenen piyasa toparlanırken, enflasyonun artması sonrası faiz yükseltmeleriyle endeks tekrar düştü.

Genel olarak S&P 500 endeksi para basımının ve düşük faizlerin getirdiği olumlu tesirlerle yükselirken, mali sıkılaşma ve faiz artışlarının baskısıyla düşüş devirleri yaşıyor. Yani merkez bankalarının siyasetleri S&P 500 üzerinde direkt tesirli oluyor.

Bitcoin

Bitcoin, 2008 mortgage krizinde şimdi sahnede yoktu. Lakin krizin yarattığı para siyaseti boşluğuna alternatif olarak ortaya çıktı. Bitcoin’in de kendine has dinamikleri var:

İlk devir ve olgunlaşma:

Bitcoin’in birinci yıllarında şimdi piyasa kıymeti düşük ve süreç hacmi azdı. Bu yüzden para siyasetlerinin tesiri klasik varlıklara nazaran daha az barizdi.
Fakat 2017’den itibaren Bitcoin de piyasa olgunluğunu artırmaya başladı ve artık ekonomik döngülerden etkilenir hale geldi.

Döngüsel etkileşimler:

2017’de Bitcoin tepe yaparken, Fed’in faiz artırma ve mali sıkılaşma siyasetleri devreye girdi. Bu durum Bitcoin’de keskin düşüşlere neden oldu.
2019’da faizlerin düşmeye başlamasıyla Bitcoin toparlanma sinyalleri verdi.
COVID salgını periyodunda faiz indirimi ve dev para basımıyla Bitcoin de yükselişe geçti. Lakin enflasyon beklentileri ve sonrasında gelen faiz artışları Bitcoin’in zirve noktasına yakın bir düşüşe yol açtı.
2023 prestijiyle faiz artırımının sona erdiği beklentileriyle Bitcoin tekrar yükselirken, son aylarda “enflasyon yüksek, işsizlik düşük” üzere bilgilerin tesiriyle tepe düzeylerden gerileyip taban yaptı.

Ekstra faktörler:

Bitcoin’in fiyat dinamiklerinde Luna çöküşü, FTX skandalı üzere FUD (Korku, Belirsizlik, Şüphe) ögeleri da tesirli oldu.
Ancak genel olarak Bitcoin’in piyasası da para siyasetleri ve makroekonomik göstergelerle paralellik göstermeye başladı.

Özetle, Bitcoin başlangıçta kendi kurallarıyla hareket etse de artık ekonomik döngüler ve merkez bankası siyasetleriyle uyumlu bir seyir izliyor. Yani hem klasik piyasalarda hem de dijital dünyada para basımı, enflasyon ve faizlerin tesirleri kaçınılmaz hale geldi.

Sonuç

Benim anlatmaya çalıştığım özetin özü şu: İktisatta üç temel gösterge – paranın ölçüsü, enflasyon ve faizler – adeta bir döngü içerisinde birbirini etkiliyor. Şöyle özetleyebiliriz:

Para basımı: Ekonomiyi canlandırmak için uygulanan para basımı kısa vadede piyasaları üst çekiyor. Ama bu durum enflasyonu tetikleyebiliyor.
Enflasyon: Para basımının artışı mal ve hizmet fiyatlarını yükseltir. Böylelikle hane halkının alım gücü azalır ve merkez bankaları müdahale etmek zorunda kalır.
Faiz siyasetleri: Faizler ekonomik büyümeyi ve yatırımın tarafını belirleyen ana araçlar. Düşük faiz devirlerinde yatırımlar artarken, yüksek faiz devirleri ekonomiyi yavaşlatıyor.

Bu üç gösterge, bilhassa kriz periyotlarında nasıl davranmamız gerektiğini de belirliyor. Örneğin, 2008 mortgage krizi ve COVID salgını üzere güçlü periyotlarda merkez bankaları devreye girip evvel faizleri düşürüp, sonra enflasyonun denetimi için faiz artışına giderek piyasaları dengelemeye çalıştı.

Bunun yan sıra bu döngüler hem klasik finans piyasası olan S&P 500’ü hem de dijital varlıklar dünyasının gözdesi Bitcoin’i direkt etkiliyor. S&P 500 para basımının ve düşük faizlerin tesiriyle yükselirken, nakdî sıkılaşma devirlerinde düşüşe geçti. Bitcoin ise başlangıçta kendi dinamikleriyle hareket etse de gün geçtikçe merkez bankası siyasetleri ve makroekonomik bilgilerle uyumlu bir seyir izledi.

Özetle, iktisatta neler olup bittiğini anlamak için merkez bankalarının para siyasetlerini enflasyonun seyrini ve faizlerin dalgalanmalarını yakından takip etmek gerekiyor. Karşılığımız çizgilerde değil iktisadın kendinde.

Peki şu an durum ne alemde?

Dostlarım, ABD’de enflasyon eylül ayında taban yapmış, daha sonra da artmaya başlamıştı. Her ne kadar Trump’ın koltuğa geçmesi ve onun pro-kripto siyasetleriyle kripto paralar bir müddet müspet ilerlese bile yüksek enflasyon piyasaları vurdu. Ve dahası, ÜFE verisiyle ISM üretim ve servis satın alma müdürleri endeksinin fiyatlarında büyük sıçramalar geliyor. Yani üretici maliyetleri artıyor ve daha fazla enflasyon yolda olabilir.

Yakın vakitte Trump öteki ülkelere gümrük vergileri koymaya başladı ve bu durum da başta enflasyonu arttıracağı düşünüldüğü için (uzun periyotta bence de o denli olacak) piyasalar negatif etkilendi.

Ama Bloomberg başlıklarından görüyoruz ki piyasa çok daha yüksek vergiler beklemiş ve o kadar yüksek vergiler gelmedi. O denli olunca piyasa şu an al ve bekle moduna geçmiş, Bloomberg başlıklarından bunu görüyoruz.

Ben de bunun bu türlü olacağını X sayfamda “azalan getiriler teorisi” ile anlatmıştım. Yani, çok basitçe ve başınızı karıştırmadan ve mevzu ile temaslı olarak, tıpkı haber birebir ortamda defaatle yayımlandığında birinciden sonraki yayınların tesiri azalarak düşer.

Yani gümrük vergisi haberlerinin tesiri bundan sonra azalarak devam edecek, belirli bir yerden sonra piyasaya tesir etmeyecek. Ancak alışılmış yeni ve değerli bir ülkeye büyük bir vergi gelirse o durum diğer. Bu durum aslında “aynı haber” olmuyor, öteki bir haber oluyor. Onu belirteyim.

Öte yandan Trump Dünya Ekonomik Forumu’nda “Fed faizleri indirmeli” açıklamasında bulundu. Bu durumda üstte da anlattığım üzere piyasadaki para bollaşacak ve piyasa faizlerin inmesinden itibaren, hatta faiz indirilmesinin ihtimalinin artmasından itibaren (sizin için ipucu: faiz indirimleri ihtimalinin yüzde kaç olduğunu Polymarket’ten takip edebilirsiniz. Göreceksiniz ki orada faiz indirimi oranı arttıkça piyasa yükselmeye başlayacak) piyasanın yükseldiğini ve altcoin’lerin de piyasayı takip ettiğini göreceksiniz.

Ama enflasyon düşmeden inen faizler ve Trump’ın teşvikleri, deregülasyonları ve vergi indirimleri (Federal gelir vergisindeki indirimler gibi) daha da enflasyonist bir ortam yaratacak, Fed de “enflasyon çok arttı faizleri artırmamız lazım” minvalinde konuşmaya başlayacak. Benim modelim Fırat Lux Growth Projections’un öngördüğü üzere Ekim-Aralık aylarında kripto piyasaları zirve yapacak ve düşüş başlayacak.

Zaten şu an CME datalarına nazaran 2026’nın temmuz ayında yüzde 1 de olsa faiz artırımı ihtimali var. Yani beşerler o vakte enflasyonun çok artabileceğini düşünüyor. Ben bu takvimin Trump’ın siyasetleri ile öne çekileceğini düşünüyorum.

Sonuç

Yani özetlersek, enflasyon düşmeden yahut Trump baskı ile faizleri indirmeden hepinizin beklediği altcoin boğası sıkıntı ihtimal.

Eğer baskılar sonuç verirse Mart – Mayıs ortasında faiz indirimleri başlayabilir. Bu sıralarda boğa yine alevlenebilir. Bu durum hem iktisadın döngülerine hem Trump’ın karakterine hem de matematik modellerime uyuyor.

Faiz indirimi haberleri ile başlayan enflasyon (Polymarket takibi diye anlatmıştım) enflasyonun çok yükselmesi ile bitebilir.

Okuduğunuz için teşekkür ederim, haftaya görüşmek üzere.

Kaynaklar

Trump’s Tariffs Are a Mystery, So Investors Keep Buying Stocks. (2025, February 15). Bloomberg. Retrieved February 16, 2025, from https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-02-16/trump-s-tariffs-are-a-mystery-so-investors-keep-buying-stocks?srnd=phx-markets

CME FedWatch – CME Group. (2025). https://www.cmegroup.com/markets/interest-rates/cme-fedwatch-tool.html

Trading Economics. (2025). United States inflation rate. https://tradingeconomics.com/united-states/inflation-cpi

Altcoin’ler ne zaman yükselecek?

Benzer İçerikler