Efe Bulduk özel röportajı: “Altcoin’ler bu sene ilerleyecek”

Merkeziyetsiz finans platformu Jupiter geçtiğimiz hafta sonu İstanbul’da Catstanbul 2025 isminde bir aktiflik düzenledi. Aktifliğe hem yabancı hem de yerli iştirakçilerin ilgisi epey yüksekti.

Catstanbul 2025 etkinliğinde Coinkolik’in sorularını yanıtlayan Türkiye kripto ekosisteminin öncü isimlerinden ekonomist Efe Bulduk piyasayı sallayan memecoin çılgınlığını, Solana ağının mevcut durumunu kıymetlendirdi ve piyasaya dair öngörülerini sıraladı.

Jupiter’in bu aktifliği İstanbul’da düzenlemesini nasıl buluyorsunuz? Birinci izlenimleriniz neler?

Kripto aslında zamanlama işi. Aşikâr döngülerin belirli güçleri oluyor. Jupiter’in de parladığı vakit dilimindeyiz. Hasebiyle aktifliğin zamanlaması çok yeterli. Biz genelde Türkiye’de bize her şeyin çok geç gelmesine alışkın bir milletiz. Memecoin hype’ı olur ve bize bir yıl sonra gelir. Genelde kripto etkinliklerinde vakitte seyahat üzere tahminen bir yıl tahminen de iki yıl öne gidersiniz. Çok önemli bir yurt dışından gelen yabancı ziyaretçi var. Üstte Türkçe konuşan neredeyse yok. Türk beşerinin ilgisi, yabancıların ilgisi, zamanlamanın yanlışsız olması ve yüksek bütçeli olması bu türlü bir sonuç ortaya koydu.

“Türk kripto topluluğu kendini kanıtladı“

Bu ve bunun üzere aktifliklerin Türkiye kripto ekosistemindeki geliştiricilere önayak olduğunu düşünüyor musunuz?

Coinkolik okuyucularına da tahminen hoş fikir verir: Merkezi borsaların birinci kurulması şöyle gelişiyor: Bunların hepsi arkadaşlar. Çinli, Singapurlu ve Hong Konglu bir küme arkadaşın kapalı bir toplulukta bir ortaya gelmesi. Çabucak ardından merkeziyetsiz finans üzere gelişen uygulamalar emsal bir paralelde ortaya çıktı. Türkiye olarak buna girmekte çok zorluk yaşadık. Ne vakte kadar? 2022 ve 2023’e dek. Artık Türkiye’de âlâ projeler de çıkıyor. Benim de kurucuları ortasında olduğum FirstBatch’in yanı sıra Citrea, Clave, Utilify üzere bir sürü uygulama var. Bu türlü olunca Türk topluluğu da kendini kanıtladı. Mevzuyla alakası olan geliştiricilere bir cüret verdi. Baktığınızda evet, arkadaş kümelerinden çıkan kadar muvaffakiyete ulaşan bir kripto girişimcilik ekosistemimiz yok. Fakat üç-beş yıl öncesine nazaran çok daha düzgün noktadayız. Hem globalde yeterli yerlerde olan hem de Türkiye’den çıkan projeler belirli bir noktaya gelmeye başladı. Münasebetiyle bu durum da girişimcileri, yazılımcıları ve geliştiricileri cesaretlendirdi. Küresel trendin hala önünde değiliz lakin anlatmaya çalıştığım şey şu: 2016-2017’de yaşanan merkezi borsa furyası ve akabindeki öteki furyalara nazaran o kadar geride değiliz, yakalıyoruz. Daha çalışmak ve kovalamak lazım. Çok geride değiliz lakin önünde de değiliz.

Son vakitlerde başta TRUMP ve MELANIA olmak üzere memecoin’lerdeki ilgi artışıyla rekor üstüne rekorlar kıran Solana blokzinciri hakkında ne düşünüyorsunuz? Memecoin’lerin dalda giderek daha fazla yük kazanmasının merkeziyetsiz dünyaya uzun vadede ziyan verdiğini düşünenler var. Siz ne düşünüyorsunuz?

Solana’nın amiral gemisi aktifliği Breakpoint’e gittim 2021’in kasım ayında Lizbon’daydı. Ben de atlayıp gittim. Ve o vakitler yeniden Solana herkesin çok konuştuğu bir noktadaydı. Bir baktım kollarında Patek Philippe saatler, Hermes çantalar… Solana’nın baş yapısı manasında çok makûs bir yere gittiğini gördüm. Ben de aktiflikten çıktım gittim. Çok eleştirildim o periyot. Solana’nın fiyatı 256 dolardı yanlış hatırlamıyorsam ve aktifliğin akabinde 10 gün boyunca çok yeterli performans gösterdi. Sonrasında piyasa düşüş trendine girdi ve Solana’nın da fiyatı 3-5 dolarlara kadar geriledi. Bu devirde Solana takımı kurumsallaşma ismine çok yeterli adımlar attı. Superteam’in kurulması, daha evvelki Raydium üzere DEX’ler kullanıcı tecrübesini geliştirdi. Özetle Solana kullanıcıya dokunduğu noktada âlâ bir yere gelmiş.

“Kimse merkeziyetsizlikle ilgilenmiyor“

Evet, bahsettiğin mevzuyu anlıyorum. Zira bu bir popülizm. Solana çok daha popülist bir ağ. Bu ne demek? Bir kullanıcıyı süratlice içeriye alalım, Pump.fun üzerinden memecoin yapıyor vesaire. Ethereum ise apayrı bir noktada konumlanmış durumda. Hayatın içerisinde her renk var. Yalnızca siyah ya da beyaz yok. Siyasette de bu türlü. Avrupa’da daha çok popülist partiler ön planda. Kimse merkeziyetsizlikle ilgilenmiyor. Ferdi olarak baktığımızda sonuç şu: “Ben memecoin’lerden para kazanıyor muyum? Ya da eğlenceli mi?” Zira memecoin de aslına bakarsan diğer bir iradeyi temsil ediyor. Beşerler neden gidip ulusal piyango bileti alıyor? Güçlü olmak için değil mi? Karşılığı bu. Bir umut ve hayal kurdurtuyor. Memecoin’lerde şöyle ilerliyor: Rastgele bir memecoin’i aldığımda hem ben hayal kurabiliyorum hem de bu komünitenin bir kesimi olarak hissediyorum. “Benim için de yarar bu” diyor. Hem bir yatırımcı hem de trader olarak şöyle görüyorum: Yeni insanları içeriye getirme konusunda Solana ağı çok başarılı. Evvelce kalma tertip eksikliklerini de çözmüş vaziyetteler. Superteam üzere akademileri var, bölgesel olarak çok uygun çalışıyorlar. Son kullanıcıya dokunan Jupiter üzere uygulamaları var. Âlâ bir noktadalar. Yatırımcıları var ve büyük takviye topluyorlar. Diyorlar ki sanat sanat için midir yoksa toplum için midir? Karnı aç olan adama Mona Lisa tablosunun karşısına geçip ondan bir şey çıkarmasını bekleyemezsin. Bu beşerler da para kazanmak istiyorlar. Burada para kazanmak isteyen beşere “Bu da hiç merkeziyetsiz değil” diyemezsiniz.

“TRUMP coin bölüme genel manada ziyan veriyor”

Memecoin’lerin getirisi her ne kadar yüksek olsa da volatilitesi de bir o kadar yüksek. Hiçbir projeye dayanmayan bu memecoin’lerin birçoğunun doldur boşalt taktiği izleyerek çok sayıda mağdur yarattığını da biliyoruz. Buradaki yaklaşımınız ne istikamette?

Ben tam karşısındayım. Baktığınızda son attığım tweet bir ay öncedir. Ben burada pragmatist yaklaşmıyorum. Bana bir yararı olur diye düşünmüyorum. TRUMP coin’i 10 dolarken gördüm. Lakin almadım. O denli bir şey istemiyorum hayatımda. Ekosisteme tahminen de yüz binlerce kullanıcı çekiyor fakat genel manada ziyan verdiğini düşünüyorum. Slope eğrisi dik, daima yeni insan geliyor aslında. Bir günde buraya 200 bin ya da 300 bin kişi gelmesini istemiyorum ki. Zira o vakit içini boşaltıyorsun. Lakin bir yandan da insan tabiatına karşı gelebilir misin? Biz kimiz ki insan tabiatını değiştirelim? İnsanların umuda gereksinimi var. Ben mesela anlatıyorum ve birçok kişi Bitcoin’den güzel para kazanabileceğine inanmıyor. 20 bin dolarken satın alın ve uzun vadeli yaklaşın diyordum, bugün de uzun vadeli al diyorum. Beşerler burada bir nevi kumar isteklerini gidermeye çalışıyorlar. Toplumsal medyada almış üzere yapıp aslında almayan ve insanları da buraya iten fenomenlere de karşıyım. Ansızın listeleyen ve bunun yayılmasına önayak olan borsalara da karşıyım. Fakat hiçbirine kızamıyorum. Onlar da kendi işinde ve gücündeler. İnsanların buna prim vermemesi lazım.

“Yeni yılda büyük Amerikan bankaların kriptoya girmesini bekliyorum“

Kripto piyasasını yeni yılda nasıl görüyorsunuz? Trump’ın kripto dostu idaresiyle piyasayı nasıl okuyorsunuz?

Ben bu mevzuda çok netim. Piyasanın çok önemli biçimde primleneceğini düşünüyorum. Bununla alakalı kendi özelimde 10 tane neden çizdim. Coinkolik okuyucuları için şöyle özetleyebilirim: Spot Bitcoin ETF’leri piyasaya sürüldüğünde yatırımcılar çabucak yükselmesini bekledi değil mi? Fakat çabucak yükselmedi, vakitle yükseldi. Amerika’da o denli düzenlemeler var ki bu düzenlemeler klâsik finans kurumlarının buraya girmesine engelliyordu. Artık bu maddeleri (Sab 121 gibi) kaldırıyorlar. 2025’te büyük Amerikan bankalarının bu alana girmesini bekliyorum. Citi, Bank of America, JPMorgan üzere devler kriptoya girerse şaşırmam. En azından bir iki adedinin girmesini bekliyorum. Trump ne dedi? Stratejik rezerv konusunu bir ay içinde raporlaştırın, 180 gün içinde teslim edin dedi. ABD’nin stratejik rezerv atılımıyla öbür merkez bankalarının da alım yapmasını bekliyorum. Bunun önden bir sürü Facebook üzere şirketler de alacaktır. Daha fazla beşere ulaşılabilecek kanallar açılacak. Amerika iktisadı düzgüne gidiyor aslında, bunu da desteklemeye devam edecek. Öbür merkez bankalarına da örnek olacak.

“Geri çekilmeden sonra altcoin’lere sıra gelecek”

Yemin merasimini izlediniz mi? Elon Musk’la Sam Altman ya da Mark Zuckerberg birbirleriyle anlaşan tipler mi? Hayır. ABD liderini destekliyorlar ve el mahkûm buraya gelecekler. Bu da uzun periyotta buraya yeni para ve insan getirecek. Bu da ne demek? Fiyatların artması demek. Günde 1 milyon token çıkıyor o yüzden eskisi üzere aldığın her coin yürümez ancak hakikat yerde pozisyonlanırsan hala 3x, 5x ve 10x’ler mümkün. Bitcoin ve Ethereum özelinde de olumluyum. Eylül ve kasım aylarında fiyatta bir tepe bekliyorum. Ardından bir evvelki döngü üzere olabilir: Bir zirve, geri çekilme ve altcoin’lerin ilerlemesi ve akabinde eylül ya da ekim ayı üzere Bitcoin’de yeni bir zirve noktası ve sonrasında dağıtım fazı. Bu döngüden sonra da fiyatta geri çekilme gerçekleşir.

Altcoin yatırımcısının yakından takip ettiği Bitcoin dominansının da birebir devirde düşmesini bekliyor musunuz?

Bence eylül ayına kalmadan düşer. Eylüldeki ikinci faz olur ve Bitcoin’in dağıtım evresi olur. Farazi konuşuyorum 200 bin dolarda tepe görürsek 70 bine kadar da geri çekilir.